Türkiye-Kazakistan bağlarının 30. yılına ortak bildiri
Mehmet Korkmaz
5 min read
ANKARA (İGFA) – Kazakistan’ın başşehri Astana’daki Akorda Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev başkanlığında dün yapılan görüşmelerin akabinde Türkiye-Kazakistan bağlarının tesisinin 30’uncu yılı münasebetiyle ortak bildiri yayımlandı.
İletişim Başkanlığı’ndan aktarılan bildirinin ayrıntılarında, 12-13 Ekim 2022 tarihlerinde Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev’in davetiyle, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Kazakistan’a bir devlet ziyareti gerçekleştirdiği, bu kapsamda düzenlenen Yüksek Seviyeli Stratejik İşbirliği Kurulu’nun dördüncü toplantısının, ülkeler ortasındaki iş birliğinin güçlendirilmesinde kıymetli bir adım olduğu belirtildi.
Cumhurbaşkanlarının, kelam konusu ziyaretin, iki ülke ortasındaki Geliştirilmiş Stratejik Paydaşlığın daha da pekiştirilmesine katkıda bulunacağına inançlarını söz ettikleri, devletler ortasındaki siyasi diyaloğun, çeşitli seviyelerdeki karşılıklı ziyaretler ve görüşmelerle devam ettirilmesinin kıymetinin vurgulandığı aktarılan bildiride, görüşmelerin karşılıklı dostluk ve anlayış havasında gerçekleştirildiği tabir edildi.
Görüşmeler kapsamında tarafların, ikili iş birliğini daha da güçlendirme imkanlarını ele aldıkları, bölgesel ve milletlerarası aktüel sorunlar hakkında görüş alışverişinde bulundukları belirtilen bildiride, şunlar kaydedildi:
“Taraflar, 2 Mart 2022 tarihinde Türkiye ile Kazakistan ortasındaki diplomatik münasebetlerin tesisinin 30. yıl dönümünün kutlandığına dikkat çekerek, 30 yıl içerisinde ortak tarih, lisan ve kültüre dayalı dostluk ve kardeşlik ilgilerinin, yakın siyasi diyaloğun ve çok boyutlu iş birliğinin gelişme suratından duydukları memnuniyeti söz etmişlerdir. 17 Ekim 1994 tarihli Türkiye Cumhuriyeti ile Kazakistan Cumhuriyeti ortasında Dostluk ve İşbirliği Mutabakatı ile 22 Ekim 2009 tarihli Türkiye Cumhuriyeti ve Kazakistan Cumhuriyeti ortasında Stratejik Paydaşlık Mutabakatı’nın iki ülke ortasındaki kapsamlı etkileşimi güçlendirme ve geliştirmede değerli rol oynadıklarını teyit etmişlerdir. İlaveten, Türkiye ve Kazakistan ortasındaki devletlerarası iş birliğinin tüm alanlarını düzenleyen dokümanların kapsamlı bir ahdi yer oluşturduğunu vurgulamışlardır.”
İKİLİ TİCARET
Türkiye’nin, 2021 yılında Kazakistan’ın en büyük beşinci ticari ortağı olduğuna işaretle, ikili ticaret hacminin istikrarlı bir biçimde artıyor olmasından memnuniyet duyulduğu lisana getirilen bildiride, “Cumhurbaşkanları, önümüzdeki yıllarda ticaret hacmini istikrarlı biçimde 10 milyar dolara çıkarmak için muhtaçlık duyulan önlemlerin alınması gerektiğini tabir etmişlerdir. Cumhurbaşkanları, Türkiye-Kazakistan Hükümetlerarası Karma Ekonomik Kurulu 12. Periyot Toplantısı’nın 4 Mart 2022 tarihinde Astana’da gerçekleştirilmesinden duydukları memnuniyeti tabir etmişler ve kelam konusu toplantı sonunda imzalanan Hareket Planı’nın hayata geçirilmesinin kıymetine değinmişlerdir.” açıklaması yer aldı.
Cumhurbaşkanlarının, Trans-Hazar Doğu-Batı Orta Koridor üzerinden yük nakliyatının arttırılmasını desteklediği, ulaştırma ve lojistik alanındaki iş birliğini daha da geliştirme konusunda mutabık kaldığı aktarılan bildiride, şu sözler kullanıldı:
“Cumhurbaşkanları, Trans-Hazar güzergahını ve Bakü-Tiflis-Kars rotasını verimli kullanmak için ilgili kurumlar ortasında eş güdüm çalışmalarının ağırlaştırılmasının ehemmiyetine dikkat çekmişlerdir. İki ülke ortasındaki stratejik iştirakin kıymetli bir boyutu olan karşılıklı dostluk ve kardeşliğe dayalı insani ve kültürel bağların de süratle gelişmekte olmasından dolayı memnuniyetlerini söz etmişlerdir.
Taraflar, savunma endüstrisi alanındaki iş birliğini güçlendirme ve bu doğrultuda ortak işletme konusu başta olmak üzere çeşitli iş birliği imkanlarını kıymetlendirme ve hayata geçirme konusunda anlaşmışlardır. Terör ve aşırıcılığın her çeşidine karşı kararlılıkla uğraş etme, iki ülkenin ulusal güvenliğine tehdit yaratan tüm yapılara karşı çabayı güçlendirme, savunma ve güvenlik alanlarındaki diyalog sistemleriyle iş birliğini derinleştirme konusunda mutabık kalmışlardır.”
EĞİTİM ALANINDA İŞ BİRLİĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ
“Cumhurbaşkanları, eğitim alanında iş birliğinin geliştirilmesi amacıyla Türkiye Maarif Vakfı’nın Kazakistan’da faaliyetlerine başlaması için gereken takviyenin sağlanmasının değer taşıdığını vurgulamışlardır” tabirinin yer aldığı bildiride, cumhurbaşkanlarının, etraf ve ormancılık alanlarında ikili iş birliğini sürdürmeye istekli olduklarını tabir ettikleri belirtildi.
Gerek ikili gerek Türk dünyası bağlamında medya ve enformasyon alanında iş birliğini ve eş güdümü derinleştirme konusunda mutabık kalındığı aktarılan bildiride, Türk Haber Ajansları Birliği’nin kurulacak olmasının memnuniyetle karşılandığı vurgulandı.
Küresel ve bölgesel istikrar, barış ve refah maksatları doğrultusunda birlikte hareket etme, Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) ve başka memleketler arası teşkilatlar çerçevesinde, ayrıyeten çok taraflı platformlarda eş güdüm sağlama, mümkün olan tüm durumlarda memleketler arası teşkilatlar içerisinde önerilen kararları, teşebbüsleri ve adaylıklarını karşılıklı destekleme konusunda anlaşıldığına yer verilen bildiride, şunlar paylaşıldı:
“Cumhurbaşkanları, karşılıklı değer taşıyan global problemler üzerinde görüş alışverişinde bulunmuşlar, milletlerarası gündemdeki yeni konular üzerinde tavırlarının misal olduğunu teyit etmişlerdir. BM, AGİT, CICA, EİT, İİT ve TDT üzere milletlerarası ve bölgesel teşkilatlar çerçevesinde karşılıklı verimli iş birliğini sürdürme konusunda fikir birliğine varmışlardır. TDT, TÜRKSOY, TürkPA ve Türk Akademisi kurulduğundan beri iki ülke ortasında elde edilen muvaffakiyetleri memnuniyetle kaydetmişler, Türk dünyasında ortaklaşa ve eş güdüm içinde hareket etme ve Türk dünyasının bedelleri ile çıkarlarını bölgesel ve memleketler arası alanda daha fazla muhafazaya yönelik bağlılıklarını vurgulamışlardır.
Cumhurbaşkanları, Asya’da İşbirliği ve İtimat Arttırıcı Tedbirler Konferansı’nı (CICA) tam teşekküllü teşkilata dönüştürmeye yönelik Kazakistan Devir Başkanlığının teşebbüsünü, kademeli bir formda gerçekleştirme, ayrıyeten bu teşkilatın potansiyelini bir arada geliştirmeye dair niyetlerini bildirmişlerdir. Gençlerin ve kamu çalışanlarının meslek gelişimlerinin desteklenmesi maksadıyla insan kaynakları alanında ortak projeler gerçekleştirerek iki ülke ortasındaki iş birliğini güçlendirme konusunda mutabık kalmışlardır. Türkiye ile Kazakistan ortasındaki Geliştirilmiş Stratejik İşbirliğini daha da verimli bir halde artırmaya devam etme, bölgedeki barış ve istikrara katkı sağlayacak iş birliğini derinleştirmeye yönelik niyetlerini teyit etmişlerdir.”
