Sonbahar doğanın yavaşladığı, bitkilerin dinlenmeye çekildiği bir dönem. Bu geçiş mevsiminde bitkilerimizin ihtiyaçlarını doğru şekilde karşılayarak onların sağlıklı kalmasını sağlayabiliriz. Özellikle hassas bitkileri soğuktan korumak ve besin takviyesiyle güçlendirmek bu dönemde önem taşıyor. Bitkilerimizin sonbahar bakımının püf noktalarını ve onları yeni mevsime en iyi şekilde hazırlamak için yapmamız gerekenleri bitki uzmanları anlattı.
SULAMA DÜZENİ ÖNEMLİ
◊ Bu aylarda bitkilerimizin suya ihtiyacı yaza göre daha azdır. Mutlaka altı delikli saksılar kullanmalıyız. Toprağımızın su drenajı yüksek olmalı. Genel olarak haftada bir su verilebilir fakat toprağımızı kontrol edip sulamamız daha doğru olur. (Aslı Hızar Derici)
GÜBRELEME SIKLIĞINA DİKKAT EDİLMELİ
◊ Sonbahar, bitkilerin kış öncesinde son bir atılım gösterdiği ve sonrasında yavaş yavaş dinlenmeye çekildiği dönemdir. Bitkilerin ihtiyacına göre besin verilebilir ancak önerim besleme sıklığının azaltılması yönünde. Fazla ve yanlış gübreleme, bitkilerde geri dönüşü mümkün olmayan kök yanması gibi sorunlara yol açabilir. Gübre seçimi bitkinin türüne göre olmalı. Genel bitki besini yani NPK (Azot-Fosfor-Potasyum) oranları dengeli bir besin tüm türler için uygun. Çiçekli bitkiler için ya da yeşil yapraklı bitkiler için gübre seçmek doğru olmaz. (Gizem Aydoğan)
BUDAMA YAPABİLİRSİNİZ
◊ Saksısına sığmayan bitkileriniz varsa ekim ayı sonuna kadar saksı değişimi yapabilirsiniz. (Naz Irmak Saf)
◊ Sonbaharda bitkilerimize form vermek ve kötü yaprakları temizlemek için budayabiliriz. Ancak her bitkinin ihtiyacına göre budamaya özen göstermeli. Ben genellikle sonbaharda pathos, yaprak güzeli ve sardunya bitkilerimi budayıp çoğaltmayı tercih ediyorum. Diğer bitkilerimde ise kuruyan yaprakları duruma göre temizliyorum. Eğer bahçenizde güller veya ortancalar varsa onların da ihtiyaçlarına göre sonbaharda mutlaka budamanızı öneririm. (Aslı Hızar Derici)
IŞIĞA ADAPTE OLURLAR
◊ Bitkiler bizim algılayamadığımız ışık boylarını algılayıp ona göre hareket edebilir. Sonbaharla birlikte güneşin geliş açısında yaşanan değişikliği fark eder ve ona göre adapte olurlar. Ancak evde baktığımız türlerin doğal ortamında olmadığını unutmamak gerek. Doğal ortamında sıcaklık ve ışığın geliş açısının değişikliğini hisseden bitki türü, evimizin değişmeyen sıcaklığıyla minik ‘kafa karışıklıkları’ yaşayabilir. Örneğin bir kaktüsün kış aylarında kocaman kulaklar yerine minik antenler çıkarmasının sebebi bu kafa karışıklığıdır. Bu noktada bitki özelinde karar vermek, özellikle çiçeklenen türlerin bir nebze de olsa kışı yaşamasına izin vermek için ısı kaynaklarından uzak konumlandırmak, sulama düzenini ayarlamak gibi müdahalelerde bulunmak gerekir. (Gizem Aydoğan)
BÖCEKLERDEN KURTULMAK İÇİN ARAPSABUNU KULLANIN
◊ Zararlılarla mücadelede zirai ilaçlar yerine evde yapabileceğiniz, benim de kullandığım basit bir tarif var. Arapsabunu ve su karışımını bir sprey şişesine doldurup bitki yapraklarını bu karışımla yıkamanız yeterli. Böceklenme sorununu önlemek için bitkinin bulunduğu ortamın ısı, hava ve ışık kalitesine dikkat etmek önemlidir. Ayrıca böceklenmenin en yaygın sebeplerinden biri fazla sulamadır. Sonbahar ve kış aylarında sulamayı minimumda tutarak ve daha kaliteli toprak kullanarak riski azaltabilirsiniz. (Aslı Hızar Derici)
◊ Doğal içerikli ürünlerle (çayağacı yağı, neem yağı gibi) müdahale edilebilir. Eğer bitkiye zarar verecek boyutu biraz daha aştıysa uygun içerikli bir bitki ilacı kullanılmalı. (Naz Irmak Saf)
DONA KARŞI ÇUVAL BEZİ İYİ BİR ÇÖZÜM
◊ Soğuk havaya dayanıklı olmayan bitkiler mümkünse iç mekâna alınmalı. Hareket ettirilemeyen büyük, ancak soğuk hassasiyeti olan bitkiler, ani don olayları öncesinde çuval bezi gibi bir malzemeyle sarılarak dona karşı korunabilir. Dış mekândaki bitkiler için malçlama yapmak da toprağın donmasını engellemek için önemli. Yağmur altındaki bitkiler için yağmurdan ziyade ıslak toprak donması problem yaratır. Dolayısıyla dış mekânda mutlaka altı delikli saksı tercih edilmeli, don olayı öncesinde bitkiler kuytu bir alana taşınmalı. Dış mekânda minik bir sera yapmak, bitkilerin bulunduğu bir raf varsa etrafını sera muşambası gibi bir materyalle çevrelemek, dışarıda kalacak bitkilerin son gübrelemesini sonbaharda yapmak ve kış boyunca onları doğaya teslim etmek iyi olur. (Gizem Aydoğan)
Katkıda bulunanlar
◊ Aslı Hızar Derici, bitki bakım uzmanı, @kedilibitkili sayfasının kurucusu
◊ Naz Irmak Saf, bitki bakım uzmanı, @bitkilievim sayfasının kurucusu
◊ Gizem Aydoğan Kongar, bitki bakım uzmanı, dijital içerik üreticisi @evyesili sayfasının kurucusu